Cumhurbaşkanlığı Genelgesiyle Dijital Erişilebilirlikte Yeni Dönem: Web ve Mobil Uygulamalar

Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, web siteleri ve mobil uygulamaların erişilebilirlik standartlarına uygunluğunu sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Bu genelge, WCAG 2.2 standardını temel alarak, kamu kurumları ve özel sektörün dijital içeriklerini herkesin, özellikle engelli bireylerin kullanımına uygun hale getirmeyi hedefler.

Dijital Erişilebilirlik Tanım ve Kapsam

Web Siteleri ve Mobil Uygulamaların Erişilebilirliği

Web siteleri erişilebilirliği ve mobil uygulamalar erişilebilirliği, dijital dünyada dijital kapsayıcılık ve dijital dönüşümde kapsayıcılık hedeflerinin temel taşlarını oluşturur. Siteleri ve mobil uygulamaların erişilebilirliği, tüm kullanıcıların, özellikle engelli bireyler için dijital erişim ve yaşlı bireylerin dijital hizmet kullanımı açısından eşit fırsatlar sunmalıdır.

 Bu bağlamda, web içeriği erişilebilirlik kılavuzu doğrultusunda hazırlanmış web içeriği erişilebilirlik standartları, dijital hizmetlere eşit erişimin sağlanmasında kritik rol oynar. Erişilebilir dijital içerik, yalnızca teknik uyumlulukla kalmayıp, kullanıcı deneyimi ve erişilebilirlikyi geliştirerek, toplumsal ve kullanıcı deneyimi açısından da kapsayıcı bir dijital ortam yaratır. Böylece, tüm dijital platformlarda web standartları uyumluluğu hedeflenir ve sürdürülebilir bir dijital erişim sağlanır.
 

Yasal Düzenlemeler ve Resmî Belgeler

Kanun ve Genelgeler

Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, erişilebilirlik alanında önemli düzenlemeler getirirken, 21 Haziran 2025 tarihli ve 32933 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu genelge, 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun ile uyumlu şekilde engelli bireylerin dijital erişimini güvence altına alır. Ayrıca, 6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında elektronik ticaret platformlarının erişilebilirliği de zorunlu hale getirilmiştir. Böylece, kanun ve genelgeler dijital ortamda kapsayıcı ve eşit erişim ilkelerini hukuki temele oturtmaktadır.
 

 Düzenlemelerin Kapsamı

Düzenlemeler, hem kamu kurumları hem de özel sektör kuruluşlarını kapsayacak şekilde geniş tutulmuştur. Özellikle, e-ticaret platformları gibi dijital ticaret alanındaki hizmet sağlayıcılarının da erişilebilirlik standartlarına uyumu zorunlu hale getirilmiştir. Bu kapsam, dijital dünyada kapsayıcılığın sağlanması ve tüm kullanıcıların eşit erişim hakkının korunması açısından kritik öneme sahiptir.
 

İlgili Kurumlar ve Komisyonlar

Bakanlıklar ve Kurumlar

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı başta olmak üzere, sosyal hizmetler bakanlığı tarafından erişilebilirlik politikalarının geliştirilmesi ve uygulanması yürütülmektedir. Ayrıca, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlıkları dijital altyapı ve erişilebilirlik standartlarının sağlanmasında aktif rol alır. Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüsleri de genelge kapsamında erişilebilirlik kurallarına uymak zorundadır. Bu kapsamda, özellikle elektronik haberleşme alanındaki hizmetler, erişilebilirlik açısından titizlikle denetlenmektedir.
 

Komisyonlar

Erişilebilirlik İzleme Komisyonu, dijital hizmetlerin ve web sitelerinin erişilebilirlik standartlarına uyumunu düzenli olarak denetlerken; Mobil Uygulamaların Erişilebilirliği İzleme Komisyonu, mobil platformlarda erişilebilirlik kriterlerinin takibini sağlar. Ayrıca, Mobil Uygulamaların Erişilebilirliği Danışma Komisyonu, politika geliştirme ve rehberlik sunar; Mobil Uygulamaların Erişilebilirliği İnceleme Komisyonu ise uygulamaların teknik incelemesini yapar. Bu komisyonlar, erişilebilirlik standartlarının etkin ve bütüncül uygulanması için kritik rol üstlenmektedir 
 

 Erişilebilirlik Standartları, Seviyeler ve Teknik Değerlendirme

Standartlar ve Seviyeler

WCAG 2.2 standardı, dijital içeriklerin erişilebilirliğini sağlamak için güncel ve uluslararası kabul görmüş kılavuzdur. Bu standart kapsamında, A seviyesi kontrol listesi temel erişilebilirlik kriterlerini belirler ve tüm web sitelerinin en az bu seviyede uyum sağlaması zorunludur.

Erişilebilirlik kontrol listesi – A seviyesi, görme, işitme ve motor beceri kısıtlamaları olan kullanıcılar için web içeriğinin kullanılabilirliğini artırır. Böylece, A seviyesi ile web içeriği standartlara uygun hale getirilerek dijital hizmetlerde kapsayıcılık ve eşit erişim sağlanır
 

Teknik İnceleme ve Değerlendirme Süreçleri

Erişilebilirliğini teknik olarak incelemek, web siteleri ve mobil uygulamaların standartlara uygunluğunu sağlamak için zorunludur. Özellikle, mobil uygulamaların erişilebilirliğini teknik olarak incelemek ve uygulamaların erişilebilirliğini teknik olarak incelemek, dijital içeriklerin herkes için kullanılabilir olmasını garanti eder.

Bu kapsamda gerçekleştirilen dijital erişilebilirlik denetimleri, teknik değerlendirme süreçleri ile uyumluluk tespiti ve iyileştirme önerileri sunar.. Böylece, dijital platformlarda erişilebilirlik kalitesi sürekli takip edilir ve geliştirilir
 

Erişilebilirlik Logosu ve Kullanım Süreleri

Erişilebilirlik Logosu, dijital platformların erişilebilirlik standartlarına uygunluğunu gösteren resmi bir işarettir. Süreci tamamlanan ve erişilebilir olduğu tescillenen siteler, bu logoyu 2 yıl süreyle erişilebilirlik logosu kullanım hakkı ile kullanabilirler. Böylece, erişilebilirliği sağlanan web siteleri ve mobil uygulamalar, kullanıcılarına güven verirken dijital hizmetlerde şeffaflığı artırır. Logo kullanım süresi dolduğunda ise tekrar değerlendirme süreci işletilir.
 

Uyum Süreçleri ve Zaman Çizelgesi

Kamu kurumları, 1 yıl içinde uyum sağlamalı , özel sektör için bu süre 2 yıl içinde uyum olarak belirlenmiştir. Ayrıca, 2 yıl içinde web siteleri ve mobil uygulamalar erişilebilirlik standartlarına tam uyum göstermek zorundadır. Bu süreç, mobil uygulamaların erişilebilirliğinin izlenmesi amacıyla kurulan komisyonlar tarafından düzenli olarak takip edilmekte ve raporlanmaktadır
 

Hizmet Kapsamı ve Uygulama Alanları

Kamu kurumları dijital uyumluluk kapsamına alınırken, özel sektör hizmet sağlayıcıları ve özellikle elektronik ticaret platformları erişilebilirlik yükümlülüğüne tabidir. Ayrıca, özel hastaneler, belediyeler ve belediyeye ait şirketler, işletme ve iştirakler ile niteliğindeki meslek kuruluşları de bu düzenlemelerin kapsamındadır.

 Hizmeti sunan özel kuruluşlar, işletme belgesi alan A grubu acenteler ve Turizm Bakanlığından işletme belgesi alan A grubu acenteler de erişilebilirlik standartlarını sağlamakla yükümlüdür. Böylece geniş bir yelpazede dijital erişilebilirlik sağlanmaktadır.
 

Toplumsal ve Sosyal Boyutlar

Engelli ve yaşlı bireyler, dijital erişimde eşitlik sağlanarak toplumun tüm kesimlerinin sosyal yaşama tam katılımı desteklenmektedir . Engelli ve yaşlı hizmetleri genel çerçevede, dijital erişilebilirlik onların temel hakları arasında yer alırken, bu alanda yapılan düzenlemelerle engelli ve yaşlı bireyler dijital erişim eşitliği hedeflenmektedir. Bu, aynı zamanda dijital dünyada sosyal sorumluluk dijital alanda somutlaşarak kapsayıcı bir toplumun oluşturulmasına katkı sağlar
 

Dijital Erişilebilirlik için Neden WeAccess.Ai Kullanmalıyım ? 

WeAccess.ai, mobil ve web platformlarınızda erişilebilirlik sorunlarını hızlı ve etkili şekilde tespit ederek çözüm sunan yenilikçi bir çözümdür. Kullanıcı dostu arayüzü ve gelişmiş yapay zeka teknolojisi sayesinde, hem engelli bireyler için dijital içerik erişimini iyileştirir hem de web sitelerinizin ve mobil uygulamalarınızın erişilebilirlik standartlarına uyum sağlamasına yardımcı olur. Böylece, WeAccess.ai ile dijital platformlarınız daha kapsayıcı, kullanıcı deneyimi yüksek ve yasal gerekliliklere tam uygun hale gelir.
 

Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S)

1. Mobil uygulamaların erişilebilirliği kontrol listesi nedir?
Mobil uygulamaların erişilebilirliğini sağlamak için hazırlanmış teknik ve kullanıcı odaklı kriterlerin yer aldığı bir rehberdir. Bu liste, uygulamaların tüm kullanıcılar için uygun hale getirilmesini amaçlar.
 

2. Web içeriği erişilebilirlik kılavuzu ne işe yarar?
Web içeriği erişilebilirlik kılavuzu, dijital içeriklerin engelli ve yaşlı bireyler dahil herkes tarafından erişilebilir olması için uyulması gereken standartları ve uygulamaları belirler.
 

3. Erişilebilirlik hizmetleri hangi bakanlıklar tarafından yönetilmektedir?
Bu hizmetler, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı ve Sosyal Hizmetler Bakanı Başkanlığında yürütülmekte olup, erişilebilirlik süreçlerinin takibi ve denetimi sağlanmaktadır.
 

4. Web ve mobil içeriklerin erişilebilir hale getirilmesi neden önemlidir?
Bilgi ve iletişimde eşitlik sağlamak, dijital hizmetlere herkesin erişimini kolaylaştırmak ve sosyal katılımı artırmak için gereklidir.
 

5. Bilgi ve iletişim alanında erişilebilirlik nasıl sağlanır?
Web siteleri ve mobil uygulamalar, erişilebilirlik kontrol listelerine ve web içeriği erişilebilirlik kılavuzuna uygun şekilde düzenlenerek, bilgi ve iletişim hizmetlerine tüm bireylerin erişimi mümkün kılınır.
 

Web Site ve Mobil Uygulama için Cumhurbaşkanlığı Genelgesi