Hiç bir PDF dosyasını açıp fare olmadan gezinmenin imkansız olduğunu fark ettiniz mi? Ya da ekran okuyucu ile okumaya çalıştınız, ancak hiçbir anlam ifade etmediğini gördünüz mü? Yalnız değilsiniz ve işte bu yüzden PDF erişilebilirliği önemlidir.

Günümüzün dijital dünyasında, erişilebilir PDF'ler oluşturmak sadece hoş bir özellik değil, bir gerekliliktir. Milyonlarca insan ekran okuyucu veya klavye navigasyonu gibi yardımcı teknolojilere güveniyor ve erişilebilir olmayan bir PDF onları tamamen dışlayabilir. Eğitim, kamu, sağlık veya herhangi bir iş sektöründe olsanız da, erişilebilir belgeler yeteneklerinden bağımsız olarak herkesin ihtiyaç duyduğu bilgileri almasına yardımcı olur.

PDF Erişilebilirliği Nedir?

PDF erişilebilirliği, belgenizin engelli kişiler tarafından okunabilmesini ve içinde gezinilebilmesini sağlar. Bu, aşağıdakileri kullanan kişileri içerir:

• Ekran okuyucular
• Yalnızca klavye ile gezinme
• Braille ekranlar
• Ses tanıma yazılımı

Bir PDF düzgün bir şekilde yapılandırıldığında, kullanıcılar başlıklar arasında kolayca geçiş yapabilir, metni sesli okuyabilir, resim açıklamalarını anlayabilir ve formları doldurabilir.

PDF'lerdeki Yaygın Engeller

PDF'nizin iyi göründüğünü düşünebilirsiniz, ancak birçok belge engelli kullanıcıların hayatını zorlaştırabilecek engeller barındırır. Bunlar arasında şunlar bulunur:

• Eksik etiketler: Uygun etiketleme olmadan ekran okuyucular içeriği doğru şekilde yorumlayamaz.
• Alt metni olmayan resimler: Görme engelli kullanıcılar resimde ne olduğunu anlayamaz.
• Uygun şekilde işaretlenmemiş tablolar: Veriler karışık veya okunamaz hale gelir.
• Etiketlenmemiş form alanları: Kullanıcılar hangi bilgileri girmeleri gerektiğini anlayamazlar.

PDF'yi Erişilebilir Hale Getirme

Bu karmaşık bir işlem olmak zorunda değildir. İşte birkaç en iyi uygulama:

• Başlıklar ve yapı etiketleri (H1, H2 vb.) kullanın
• Anlamlı her resme alternatif metin ekleyin
• Etiketleme araçlarını kullanarak doğru okuma sırasını sağlayın
• Tüm form alanlarını açıkça etiketleyin
• Yüksek renk kontrastı ve okunaklı yazı tipleri kullanın

Çoğu PDF düzenleme aracı (Adobe Acrobat Pro, Microsoft Word veya hatta tarayıcı tabanlı araçlar gibi) süreci yönlendirmek için yerleşik erişilebilirlik denetleyicileri sunar.

Önemli Standartlar: PDF/UA ve PDF/A-1a — Bilmeniz Gerekenler

PDF erişilebilirliğinde en büyük zorluklardan biri, belgenizin uluslararası kabul görmüş standartlara uygun olmasını sağlamaktır. Bu konuda iki ana standart bize yardımcı olur:

PDF/UA — Evrensel Erişilebilirlik Standardı

Resmi adı ISO 14289 olan PDF/UA (Evrensel Erişilebilirlik), erişilebilir PDF'ler için altın standarttır. Ekran okuyucuların belge yapısını (başlıklar, tablolar, listeler, resimler, bağlantılar — her şeyi) yorumlayabilmesi için içeriğin nasıl doğru şekilde etiketleneceğini tanımlar.

Dünya çapındaki kuruluşlar, özellikle hükümetler ve eğitim kurumları, eşit erişimi garanti etmek için PDF/UA uyumluluğuna güvenmektedir.

PDF/A-1a — Uzun Süreli Kullanım için Erişilebilir Arşivleme

PDF/A-1a, belgeleri zaman içinde hem görsel düzenlerini hem de erişilebilirlik özelliklerini koruyacak şekilde arşivlemek için tasarlanmış, PDF/A'nın özel bir alt kümesidir.

Bu, PDF/A-1a'nın belgenizin yıllar sonra da doğru görünmesini sağlamakla kalmayıp, ekran okuyucuların da onu anlayabilmesini sağladığı anlamına gelir. Bunu, gelecek için erişilebilir arşivleme olarak düşünün.

Bu Standartları Neden Önemseyin?

PDF/UA ve PDF/A-1a standartlarını karşılamak, sadece kutuları işaretlemekten daha fazlasıdır; hedef kitlenize saygı duymak ve yasalara uymakla ilgilidir. ABD (Bölüm 508) ve AB (EN 301 549) dahil birçok bölgede, erişilebilir belgeler isteğe bağlı değil, zorunludur.

Sıkça Sorulan Sorular

A. Ekran Okuyucular PDF'leri Okuyabilir mi?

Evet, ekran okuyucular PDF'leri okuyabilir, ancak erişilebilir bir PDF oluşturmak, yardımcı teknolojilere güvenen kullanıcılar için daha sorunsuz bir deneyim sağlar.

B. Bir PDF'yi Erişilebilir Kılan Nedir?

Erişilebilir bir PDF, uygun yapılandırma, net metin, mantıklı okuma sırası ve görüntülerin ve diğer öğelerin dikkatli kullanımı gibi belirli kurallara uyar.

C. Bir PDF Belgesini 508 Uyumlu Hale Getirmek İçin Ne Yapmalı?

İçeriği yapılandırma, alternatif metin ekleme ve makine tarafından okunabilir öğeler sağlama gibi adım adım kılavuzu takip etmek, 508 uyumluluğunu sağlar.

D. Program Erişilebilirlik Kriterleri

Program erişilebilirliği, elektronik ve bilgi teknolojisinin engelli bireyler için erişilebilir olmasını sağlamayı içerir ve sadece belge erişilebilirliğinin ötesine geçer.

E. Kolay ve Erişilebilir PDF'ler Sağlamak

Basitlik ve erişilebilirlik birbiriyle yakından ilgilidir. PDF'lerin gezinmesi ve anlaşılması kolay olması, yeteneklerinden bağımsız olarak tüm kullanıcılara fayda sağlar.